‘Goh Mirjam, jij houdt je toch bezig met democratische vernieuwing, dialoog en burgerberaad? Wat vind jij van de verkiezingsuitslag? Zijn de verschillen niet onoverbrugbaar groot? Word je er niet moedeloos van?’ Dit soort gesprekken heb ik de afgelopen tijd veel gevoerd.
Daar is geen kort antwoord op te geven. Ik zie natuurlijk ook dat de verschillen lijken toe te nemen. De moed zou je in de schoenen zakken. Maar ik zie ook iets anders. Ik zie hoe mensen elkaar kunnen vinden, hoe we ondanks onze verschillen er toch samen uit kunnen komen. Dus als er een moment is dat ik de noodzaak van mijn werk voel dan is het wel nu!
Het lijkt zo makkelijk die kort door de bocht oplossingen: ‘Als we maar de juiste leider aan het roer hebben staan dan worden al onze problemen opgelost!’ of ‘Als iedereen maar de juiste informatie krijgt dan gaan we ook allemaal hetzelfde denken!’. Links om of rechts om, zo werkt het niet.
Hoe dan wel? Ten eerste helpt het niet als we elkaar wegzetten als dom of als drammer. Het begint ermee dat we accepteren dat we allemaal anders zijn en dat er nooit iemand is die helemaal gelijk heeft. Dat al die op het oog zo verschillende mensen erbij horen met al hun zorgen, angsten, dromen en behoeften. Dat vraagt moed.
Ten tweede betekent het dat je met elkaar het goede gesprek moet voeren. Letterlijk met elkaar om tafel, elkaar als mens in de ogen kijken. In dat goede gesprek spreek je eerst af dat je het niet eens hoeft te worden. De nadruk ligt op luisteren, je oordeel uitstellen. Ook dit vraagt moed! Dat gesprek geeft vervolgens ruimte om erachter te komen wat de ander en wat je samen belangrijk vindt. Een gezamenlijke richting.
Natuurlijk maak je uiteindelijk ook samen beslissingen. Je moet dan voorbij je eigen belang kijken en voor het algemeen belang gaan. Ik hoor je denken, maar dat is toch onmogelijk? Ik geef toe, dat gaat niet vanzelf, maar ik weet dat het kan. Ik heb het heel vaak zien gebeuren in de processen die ik begeleid. Het is niet iets dat je met je hoofd doet. Dat gebeurt met je hart en vanuit verbinding. Dat gebeurt als je je serieus genomen voelt, als je ervaart dat jouw stem ertoe doet en dat je bij elkaar hoort.
Dus als je mij vraagt of ik moedeloos word? Nee zeker niet. Maar er is wel moed voor nodig om aan democratische vernieuwing te werken. Het scheppen van de juiste randvoorwaarden voor het goede gesprek en ervoor zorgen dat de burgers ook echt zeggenschap krijgen gaat niet vanzelf. Het is soms rommelig, gedoe, het kost tijd en energie. Maar we hebben het nu eenmaal samen te doen in ons kleine landje. Er is geen kant te kiezen. Verschillen zullen er altijd zijn.
Wil je weten wat jij kunt doen? Ik ga er graag over met je in gesprek!