Het G1000 Burgerberaad
Het G1000 Burgerberaad is een plek waar gelote burgers, overheid en werkgevers met elkaar overleggen en beslissen over belangrijke zaken in hun wijk, dorp, stad of land. Het G1000 Burgerberaad gaat over een complex onderwerp waar geen kant-en-klaar antwoord op is.
Wij zien het G1000 Burgerberaad als een aanvulling op de bestaande democratie om tot gezamenlijke en breed gedragen oplossingen te komen. Van wat gaan ‘ze’ er aan doen naar wat gaan ‘we’ er aan doen.
Burgerberaden leiden tot meer onderling vertrouwen en tot betere besluitvorming.
Onze droom
Onze droom is een samenleving waarin we samen bepalen wat we belangrijk vinden. Niet alleen door één keer in de vier jaar naar de stembus te gaan. Maar door regelmatig samen het gesprek aan te gaan, tot voorstellen te komen en samen een besluit te nemen. Zo nemen we samen verantwoordelijkheid voor ons land, onze stad, dorp of wijk.
Wij zien het G1000 Burgerberaad daarom als een aanvulling op de bestaande democratie om tot gezamenlijke en breed gedragen oplossingen te komen. Van wat gaan ‘ze’ er aan doen naar wat gaan ‘we’ er aan doen.
Waarden van het G1000 Burgerberaad
Het werk van de G1000 is gebaseerd op zeven waarden. Deze waarden spelen een belangrijke rol in het procesontwerp en in ons dagelijks werk.
Het zijn waarden die bijdragen aan onze missie: samen beslissingen maken over belangrijke onderwerpen en zeggenschap voor burgers.
De waarden van waaruit wij werken:
- Autonomie: de deelnemer leidt zichzelf door het proces en heeft ook invloed op de opzet van het proces.
- Gelijkwaardigheid: Iedere stem wordt gehoord en is even belangrijk.
- Gezamenlijkheid: Iedereen uit de samenleving is vertegenwoordigd en we zorgen ervoor dat de beslissingen samen gemaakt worden.
- Diversiteit: dankzij loting heeft iedereen kans om mee te doen.
- Transparantie: alle keuzes die gemaakt worden in het proces zijn te controleren voor iedereen.
- Veiligheid: We zorgen voor een veilige omgeving, waarin iedereen zich vrij voelt om zich uit te spreken. Dit doen we onder andere door de inzet van heldere spelregels en diverse beproefde werkmethodes.
- Onafhankelijkheid: de Stichting is onafhankelijk en heeft geen ander belang dan een goed proces.
Het traject van het G1000 Burgerberaad
Vooraf: de kwartiermakersfase
Voordat het Burgerberaad van start gaat onderzoeken we samen met de initiatiefnemer of een Burgerberaad haalbaar is en of het Burgerberaad het juiste middel is.
Het is vooral van belang dat, voordat het beraad van start gaat, het commitment van de politiek helder is. Zodat als straks het Burgerberaad achter de rug is de resultaten ook kunnen landen.
lees meer
Samen met bijvoorbeeld de gemeenteraad kijken we wat hun rol is en hoe zij zich willen verhouden tot het beraad. Maar ook met het college van Burgemeester en Wethouders en de ambtelijke organisatie van een gemeente. Ook bij andere partners die zich willen verbinden aan de uitkomsten van het Burgerberaad voeren we het gesprek en halen we hun commitment op.
Ook gaan we samen met de initiatiefnemer in gesprek met sleutelfiguren in de samenleving. Om te bepalen of en hoe we allerlei verschillende groepen betrokken krijgen en of de samenleving het onderwerp net zo belangrijk vinden als de initiatiefnemers.
We kunnen daarvoor verschillende instrumenten inzetten. Neem gerust contact met ons op als je hier meer over wilt weten.
De stappen in het G1000 Burgerberaad
Stap 1 DE BURGERTOP
Het vinden van Common Ground, wat hebben we gemeenschappelijk?
De G1000 gaat van start met een Burgertop. Een bijeenkomst van 1 dag of dagdeel waar 100 tot 1000 mensen bij elkaar komen en samen in gesprek gaan. Aan het einde van de dag is de agenda voor de rest van het Beraad bepaald en is er een start gemaakt met de uitwerking van de agenda.
Stap 2 HET BURGERFORUM
Leren en delibereren
De Burgerforumfase bestaat uit meerdere bijeenkomsten. We starten het Burgerforum met het vormen van werkplaatsen. Zij werken de voorstellen uit. Ze doen dit onder andere op basis van kennis en informatie van inspiratoren en kennisdragers.
De rest van de gemeenschap kan tijdens het burgerforum reageren op het werk van de werkplaatsen. Dat kan online zijn, maar ook kan er voor gekozen worden kleinere ontmoetingen te organiseren.
Stap 3 DE BURGERRAAD
Besluiten
We ronden de G1000 af met een slotbijeenkomst: de Burgerraad. Daar worden alle voorstellen gepresenteerd. Aan elkaar, maar ook betrokken partners, zoals de overheid of andere organisaties. Vervolgens wordt er door de deelnemers over de gemaakte voorstellen gestemd Sommige worden aangenomen, andere niet. De voorstellen die aangenomen worden vormen samen;
HET BURGERAKKOORD
Ons proces is gebasseerd op een combinatie van diverse werkmethoden. Denk aan verbindende communicatie, Worldcafe, Open Space en Large Scale Interventions. Wil je hier meer over weten of leren? Neem eens een kijkje bij de Burgerberaadacademie!
Tot slot: De opvolging
Na afloop van het G1000 Burgerberaad is het natuurlijk belangrijk dat er ook daadwerkelijk iets met Burgerakkoord gebeurt. Daarvoor worden een aantal stappen gemaakt.
lees meer
Monitor/klankbordgroep
Als eerste wordt er aan het einde van de laatste bijeenkomst een monitor/klankbordgroep ingericht. Dit zijn deelnemers die het Burgerakkoord verder willen brengen. Zij monitoren zelf actief, maar ook kunnen zij bevraagd worden door iedereen die iets met Burgerakkoord wil doen.
Met een deel van de uitkomsten kunnen de deelnemers ook zelf aan de slag. Soms vragen ze daarbij hulp van de overheid of zoeken aansluiting bij al bestaande organisaties. Als stichting begeleiden we de monitor/klankbordgroep nog twee keer. Daarna gaan zij zelfstandig verder.
Commitment van de politiek
Voorafgaand aan het Burgerberaad is het commitment bij de politiek al opgehaald. Zij hebben al beloofd de uitkomsten serieus te nemen door:
- De uitkomsten of te laten landen in beleid
- Of publiekelijk verantwoording af te leggen waarom er met een deel (nog) niet verder wordt gegaan of van wordt afgeweken.
Dit wordt ook wel het comply-or-explain principe genoemd.
Dit betekent dat na afloop van het Burgerberaad er ook vanuit de betrokken overheidsinstantie en eventuele andere betrokken partners een openbare reactie en actie komt op het Burgerakkoord.
Ons proces in een infograhic
een voorbeeld van hoe ons proces is opgebouwd. Een burgerberaad is echter altijd maatwerk. Ook wordt er soms voor gekozen om alleen met gelote inwoners en Burgerberaad te doen, of worden er met ander categorieën gewerkt.
Veelgestelde vragen
Kun je als Burger het initiatief nemen voor een Burgerberaad?
Zeker! Wij hebben vele initiatiefnemers begeleid bij het opzetten van een Burgerberaad. Soms kwam het initiatief van de overheid, van een organisatie, soms van een groep betrokken burgers.
Heb je de overheid altijd nodig? Kunnen we al burgers niet gewoon zelf een Burgerberaad organiseren?
We hebben ook Burgerberaden begeleid waarbij de overheid niet of nauwelijks betrokken was. Dat raden we tegenwoordig af. Daarmee kun je heel veel burgerkracht aanboren, maar echt invloed op de politieke besluitvorming lukt daar niet mee. Al zien we ook altijd dat de deelnemers met een deel van de uitkomsten zelf aan de slag gaan. We willen Burgerberaden met maximale impact. En voor een deel van de uitkomsten geldt dat je voor de realisatie de hele samenleving, dus ook de overheid nodig hebt.
Klopt het dat jullie niet alleen met gelote burgers werken?
In het G1000 Burgerberaad bepalen we als samenleving wat we samen belangrijk vinden rondom een bepaald onderwerp en zoeken we naar oplossingen. Daar hoort wat ons betreft de hele samenleving bij. Voor ons betekent dat dat inwoners samen met ambtenaren, politici en bedrijven de dialoog voeren. Daarmee zorgen we ervoor dat we weer samen eigenaar worden van de problemen. Van wat gaan ‘ze’ er aan doen naar wat gaan we er aan doen.
We noemen dat het hele systeem in de zaal. Dit draagt er ook aan bij dat de uitkomsten na afloop meer invloed hebben. Het is makkelijker voor de bedrijven en ambtenaren om de uitkomsten te helpen realiseren, omdat ze vanaf het begin betrokken waren. Het grootste aantal deelnemers zijn overigens nog steeds gelote inwoners.
Hoe wordt ervoor gezorgd dat deelnemende politici niet te veel invloed hebben op het Burgerberaad?
Door de opzet van het proces krijgen de politici geen podium of extra spreektijd. Zij doen op een gelijkwaardige manier op persoonlijke titel mee aan het beraad. Ook is er in de slotfase een uitzondering. De politici stemmen dan niet mee over welke voorstellen er in het Burgerakkoord worden opgenomen. Dat kunnen ze in een later stadium vanuit hun rol als politicus doen.
Klik hier voor de uitgebreide informatie uit ons webinar op de Burgerberaadacademie.
Vinden jullie een Burgerberaad met alleen burgers een slecht idee?
Nee, zeker niet. Je kunt een burgerberaad ook met alleen gelote inwoners doen. Maar, als we als samenleving weer samen beslissingen willen maken en willen zorgen dat de uitkomsten de grootst mogelijke kans van slagen hebben, weten wij uit ervaring dat de deelname van ambtenaren/politici en werkgevers van grote toegevoegde waarde is. Dit zorgt voor een grotere impact achteraf.
In de praktijk zien we ook dat een categorie soms achterwege wordt gelaten of wordt aangepast.
Waarom zijn jullie geen voorstander van de deelname van belangengroepen aan de dialoog?
Een belangengroep vertegenwoordigt een hele groep mensen. Terwijl deelname aan een beraad altijd op persoonlijke titel is. Je voert als persoon de dialoog. Het gaat om de persoonlijke uitwisseling. Belangengroepen krijgen soms wel de kans hun belang toe te lichten in de loop van het proces. Het is voor de deelnemers dan altijd helder dat ze te maken hebben met een belangengroep.
Zien jullie het Burgerberaad als een hulpmiddel voor de politiek?
Nee. Wij zien het Burgerberaad als een middel om als samenleving te bepalen wat we belangrijk vinden. Daar volgen oplossingen uit die deels van invloed zijn op de politieke besluitvorming, maar het kunnen ook uitkomsten zijn waar we samen mee aan de slag gaan. Dus wat ons betreft is het Burgerberaad van de overheid en inwoners samen en bepalen we daar samen de richting die we op willen rondom een belangrijk vraagstuk/onderwerp.
Natuurlijk is het wel belangrijk dat het Burgerberaad wel politieke opvolging krijgt. Dat betekent dat we voorafgaand al met de overheid afspreken dat de uitkomsten ook zullen landen in beleid en dat zij uit zullen leggen als dit (nog) niet kan. Daarvoor helpt het ook als de politiek de initiatiefnemer is.
Het G1000 Burgerberaad resulteert concreet in een Burgerakoord rondom het gekozen onderwerp. Daarin staat hoe we samen met het onderwerp aan de slag gaan. Er onstaat een gezamenlijk eigenaarschap op de uitkomsten. Alle partijen die mee doen aan het traject verbinden zich van te voren aan de uitkomst. De overheid, maar vaak ook andere partijen.
Door de opzet van het proces wordt er gewerkt aan het onderling vertrouwen. Burgers gaan met elkaar in gesprek en het onderling begrip groeit. Het vertrouwen groeit tussen burgers onderling en tussen burgers en overheid.
Wie neemt het initiatief?
Iedere partij kan het initiatief nemen tot een G1000 Burgerberaad of andere vorm van dialoog; burgers, professionals en de overheid. Wij geloven in de kracht van het hele systeem: alle belangrijke partijen doen mee aan het gesprek. Zo worden we samen verantwoordelijk voor het resultaat. Alleen het onderwerp staat vast. Verder is er geen agenda opgesteld. De deelnemers praten over wat ze belangrijk vinden en bepalen dus samen de agenda.
Meer weten?
Wil je verder op de hoogte blijven? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief en ontvang maximaal 6 maal per jaar een bericht van ons in je inbox.