Bert Blase is burgemeester en voorman van Code Oranje, een beweging voor de vernieuwing van de democratie. Als een burgemeester een boek publiceert verwacht je een wat afstandelijk essay over de tekortkomingen van ons huidige politieke bestel met enige beschouwingen over hoe het anders zou moeten en kunnen. Blase zal gedacht hebben:”Die boeken zijn al zoveel geschreven” en maakte van “Het verhaal van de wereld” bijna het tegenovergestelde, een uiterst persoonlijk document. Een zoektocht waarin ruimte is voor twijfel, verbazing en verrassing. Ook nog eens in fragmenten geschreven met zich pas aan het eind verbindende verhaallijnen.
Verbinding, of het om welke redenen dan ook ontbreken daarvan, is het centrale thema. Blase legt verbanden tussen de verespreiding van hugenoten over Europa, na de bloedige vervolgingen in Frankrijk en de kwesties waar onze huidige democratie mee kampt. Een document uit 1572 van zijn, naar later blijkt, Zwitserse voorvader Jan Barren zet hem op een spoor van diens gedachtengoed dat “Ieder mens in rechte is en in vrijheid leeft. Geen mens die de ander overheersen zal”.
De verdwenen vader van de beste vriend van zijn zoon brengt hem naar Kiev. Een stad getekend door de gruwelijke dood van honderdduizend joden die naakt in de Grootmoederravijn werden afgeslacht, terwijl 10 jaar daarvoor de boerenbevolking voor een vijfde van de honger was overleden. Tegen die achtergrond plaatst Blase de Majdanrevolutie eind 2013, begin 2014, waarbij de vriend van zijn zoon gegrepen raakt door de liefde en de revolutie en vervolgens door de politie zo mishandeld wordt dat hij voor het leven beschadigd is. In de zomer van 2014 wordt de MH17 neergehaald en is Nederland voorgoed verbonden met de Oekraiene.
Het gekissebis en gebrek aan verbondenheid in de Vlaardingse raad, waar Blase op dat moment burgemeester is, steken daar schril bij af. En dat is geen Vlaardingse ziekte, Blase ziet het overal in de politiek, de verbinding is zoek. Op persoonlijk niveau kunnen we vaak prima zaken doen, maar als we onderdeel worden van een partij of instituut worden de verschillen ineens uitvergroot. Als voobeeld noemt Blase Marja van Bijsterveld (CDA) die verwijzend naar haar zoon, wethouder van de SP in Amsterdam zegt:”Het is allemaal mensenwerk. Als we een akkoord zouden moeten maken, zouden we daar razendsnel uit zijn”.
In de wederkerigheid, interactie en beïnvloeding moet de sleutel liggen. Dat wil Blase met Code Oranje. Ontmoetingen met Harm van Dijk en David van Reybrouck over de ideeën achter de G1000 sterken hem in de gedachte dat het mogelijk is om daar uitvoering aan te geven. Die beweging ziet Blase ook in Zwitserland en de Oekraiene.
Er zitten ontroerende momenten in “Het verhaal van de wereld”. Zonder uitzondering betreffen ze ontmoetingen. Of het nu kort en hevig is in de slaapcoupé van een trein, een blijvend contact met een lerares in Zwitserland, of met de ideeënwereld van iemand uit een ver verleden. In die ontmoetingen wordt het complexe verhaal van de wereld soms ineens eenvoudig: als er verbinding ontstaat tussen de een en de ander, “..de brug van het IK naar het AL”. Het zijn die ontmoetingen, vaak mooi en poëtisch maar ook gruwelijk en het leven tekenend, die het verhaal van Bert Blases wereld, en ook die van de onze vormen. Als dat zo is zou die verbinding ook de basis moeten vormen van onze democratie.
Gegevens over het boek Het Verhaal van de Wereld staan op de Leeslijst