Een gewichtig gezelschap van overheidsinstellingen heeft aan Marloes Vlind en Peer Smets opdracht gegeven tot het schrijven van een handreiking voor burgertoppen, met name een G1000. Beide schrijvers, verbonden aan de VU, hebben zich consciëntieus verdiept in het fenomeen Burgertop en een groot aantal van de G1000bijeenkomsten en andere burgertoppen geobserveerd. Daarmee hebben ze met name inzicht gekregen in hetgeen tijdens een top met de deelnemers gebeurt. In gesprek met de initiatiefnemers van de G1000 hebben zij ook veel kennis gekregen over de dilemma’s die bij de organisatie komen kijken. de ‘Handreiking’ geeft een mooi overzicht van do’s en don’ts, aanraders en valkuilen.
Gemeenteambtenaren
De brochure is geschreven voor gemeente-ambtenaren die overwegen om ‘het instrument’ Burgertop in te zetten. Daarmee ligt de nadruk hier op ‘het betrekken van de burger’, terwijl G1000 een proces van de burgers is waar de overheid aan mee kan doen. Dat geldt ook als die overheid initiatiefnemer is. De burger is altijd leidend in een G1000proces. Ook de rol van de gespreksleider is bij Vlind en Smets dominanter dan in de G1000 de bedoeling is. Eén van de aanleidingen van de G1000 is juist dat we een beetje genoeg hebben van al het gepamper en zoveel mogelijk zelf aan het roer willen staan, ook in onze eigen dialoog. Dat dat soms betekent dat aan sommige tafels irritatie ontstaat door al te dominante deelnemers of anderen juist opvallen door hun voortdurend stilzwijgen neemt de G1000 daarbij voor lief. Andere deelnemers kunnen daar iets van zeggen of naar een andere groep overstappen, daarvoor zijn we niet afhankelijk van een gespreksleider.
Dilemma’s
Ondanks die verschillen van inzicht tussen de schrijvers en de initiatiefnemers van de G1000 raakt de ‘Handreiking’ aan een aantal dilemma’s waar de G1000 de afgelopen vier jaar tegenaan is gelopen. Enkele daarvan zijn inmiddels opgelost. Zo is in het nieuwe format veel aandacht voor het vervolg. Na de G1000 Burgertop volgt een Burgerforum dat uitmondt in een Burgerbesluit. Een proces waar een half jaar overheen gaat. Daar samenwerking met gemeenten, zoals onlangs in Enschede en op dit moment in Steenwijkerland, ontstaat er een sterke verbinding tussen de gemeentelijke organisatie en bewoners.
Vlind en Smets zien in het maken van de agenda van de Burgertop de valkuil dat hier de meerderheid beslist en de minderheid niet meer gehoord wordt. ook dat is in de G1000 aangepast. Tijdens de Burgertop kunnen deelnemers die zich niet vinden in de agenda, kiezen voor het vak ‘wildcard’ waarin ze aan een geheel eigen thema kunnen werken. Zo blijft ook de stem van de minderheid hoorbaar.
Geen handleiding
De do’s en don’ts geven een beeld van hetgeen op je af komt als je een G1000 overweegt. Terecht spreken de schrijvers van een handreiking en niet van een handleiding. Daartoe ontbreken de draaiboeken, checklisten, programma’s en campagnestrategieën en middelen die voor een geslaagde burgertop onmisbaar zijn.
De handreiking is digitaal beschikbaar: