Kansen en verduurzaming G1000
Peer Smets, VU, afdeling sociologie (p.g.s.m.smets@vu.nl)
De G1000, afkomstig uit België, zal op steeds meer plekken toegepast worden. Een G1000 is een bijeenkomst op een fysieke plaats waar de dialoog tussen burgers gestimuleerd wordt. Hier is het van belang dat er ruimte ontstaat die deelnemers op zo’n wijze verbindt dat elkaars inzichten gedeeld en gewaardeerd worden zonder te streven naar consensus of een meerderheid van stemmen. Daar het aantal deelnemers aan een G1000 zo groot is dat het minder van belang is om een ander de schuld te geven als iets niet loopt. Er ontstaat vrij snel een ‘wij’ gevoel.
Mechanismes die hier plaats vinden kunnen overeenkomst vertonen met de processen die in een wereld café setting ontstaan. Hier komen individuen met eigen uitgesproken ideeën binnen en staan na een tijd niet meer zo op hun eigen strepen. Op de een of andere manier ontstaat een wij gevoel of in sociaal-psychologische termen een gedeeld gevoel van eigenaarschap (o.a. Pierce). De deliberatie zorgt ervoor dat er door veel te luisteren naar elkaar, elkaar te horen en verschillende visies te waarderen (o.a. Fung). Hier bij kan ook gebruik gemaakt worden van inzichten uit de groepsdynamica.
Er is weinig zicht op wat er nu precies in de omslag van het ‘ik’ naar het ‘wij’ gebeurt. Hiervoor kunnen we spreken over een tussenruimte waarbinnen de transformatie plaats vindt. Factoren die hier van invloed kunnen zijn o.a.:
- De inrichting van de fysieke ruimte. Hoe ver staan de tafels van elkaar?
- Hoe groot is groep? Hoe zijn de sekseverhoudingen in de groep?
- Vragen/ stellingen: hoe zijn die geformuleerd?
- Taalgebruik door de deelnemers
- Lichaamshouding van de deelnemers
- Rol moderator
De G1000 als vorm van participatieve democratie kan als aanvulling op de representatieve democratie gezien worden. De vraag is of het proces dat op gang gebracht is tijdens een G1000 zich voortzet na de bijeenkomst. Als het ‘wij’ gevoel ook gepaard gaat met het samen verantwoordelijkheid nemen voor de aanpak van problemen, dan mag men spreken van een duurzaam effect. In andere woorden, is dat wij gevoel vast te houden en te vertalen in netwerkvorming of communities, die eigen initiatieven gaan ontwikkelen en uitvoeren.
Methode: Het onderzoek gaat uit van een vergelijking tussen verschillende G1000 bijeenkomsten. Hierbij zal voor iedere G1000 bijeenkomst gebruik gemaakt worden van triangulatie: observaties, semigestructureerde interviews en surveys. Per G1000 is de volgende aanpak:
- De observaties vinden plaats bij 5 groepjes (ervan uitgaande 10 personen per groep)
- Deze personen worden een tijd na de G1000 geïnterviewd om te reflecteren op het verloop van de G1000 en verduurzaming van processen. semigestructureerde interviews vinden plaats
- Op eind van een G1000 wordt een vragenlijst aan alle deelnemers van de G1000 voorgelegd.
Nodig: 1 coördinator/ begeleider, 1 junior onderzoeker en 3 master studenten