Programma G1000University 10 september 2018:
12.00 Inloop met koffie en een broodje
13.00 Opening
13.10 ‘When Citizens Assemble’
film van Patrick Chalmers over de Citizens Assembly in Ierland
13.45 1e Workshop-ronde:
1. G1000Borne
Als je de verkiezingsprogramma’s mag geloven heeft de G1000Borne een prachtige impact gehad op de lokale politiek. Maar is dat ook zo? Wat heeft daar aan bijgedragen, en wat niet?
met:
- Rob Welten, burgemeester Borne
- Gertjan Rozendom, gemeentesecretaris Borne
- Meliha Kesek, initiatiefnemer G1000Borne
- Dick Slettenhaar, initiatiefnemer G1000Borne
Een gesprek van burgers over de toekomst van Borne en wat zij daarin belangrijk vinden. Een initiatief van het bestuur van de stichting Borne Duurzaam. In 2015 ontstond het idee, met hulp van G1000.nu werd een initiatiefgroep geformeerd en namen burgers de organisatie en de fondsenwerving ter hand. Mei 2017 was het zover en spraken 217 burgers zich uit over de zaken die zij belangrijk vonden voor Borne. De initiatiefgroep koos als eerste G1000 voor een gestructureerd vervolgtraject met als gevolg een directe verbetering van resultaten en doorwerking. Tenminste, als je de verkiezingsprogramma’s mocht geloven. Maar hoe staat het er nu voor, nu de nieuwe coalitie onderweg is?
De Gemeenteraad van Enschede heeft de uitkomsten van de G1000 over Vuurwerk enthousiast omarmd. Waren ze steeds zo enthousiast? Waarom mocht de Slotbijeenkomst dan geen Burgerraad heten?
met:
- Nicol Oude Luttikhuis, projectleider G1000Enschede ‘16/’17
- Job Kantelberg, adviseur Griffie en Raad Enschede
- Loes Schipper, deelnemer G1000
- Franziska Eckardt, onderzoeker Universiteit Twente
Burgemeester Onno van Velthuizen nodigde ons uit om met hem in Enschede de Stadsdialoog over Vuurwerk te organiseren in de vorm van een G1000. Een belangrijke stap, omdat dit de eerste samenwerking was met een gemeente ipv met een initiatiefgroep van burgers. Een buitenkans om verder te experimenteren met het idee voor een Burgerforum en het 1e Burgerbesluit in Nederland. En een succes vanwege de hartelijke omarming van het Burgerbesluit door de gemeenteraad. Maar was dat enthousiasme van de raad wel zo vanzelfsprekend?
3. The Citizens Assembly Ireland
Een onmogelijk probleem om als politici op te lossen: wijzigen van het 8e amendement. Elke beweging op dit punt was politieke zelfmoord. Wat doe je dan: de burgers zelf aan het woord laten!
met:
- Patrick Chalmers, journalist The Guardian en initiatiefnemer ‘All Hands On’
- David Farrell, lead researcher en aanstichter van de Citizens Assembly in Ierland
Als logisch vervolg op de conventie over de grondwet, waar 2/3 van de deelnemers al bestond uit gelote burgers, werd in 2016 het initiatief genomen voor een volledig gelote Citizens Assembly, een Burgerraad met 99 leden op nationaal niveau, om een aantal belangrijke politieke problemen te bespreken en aanbevelingen te doen. Het eerste onderwerp waarover de Assembly geadviseerd heeft is abortus en wijziging van het 8e Amendement, in Ierland tot dan een zgn. ‘wicked problem’ waarbij de gevestigde politiek onder invloed van sterke polarisatie niet meer voor of achteruit kon. Een verslag.
14.45 Theepauze
15.05 2e Workshopronde
4. G1000Steenwijkerland
‘Hoe maken we Steenwijkerland energieneutraal?’ was de vraag. Sinds 2015 was sprake van een groeiende politieke impasse. Zou een G1000 die kunnen doorbreken?
En G1000.nu, kun je die wel behandelen als ‘gewone’ aannemer, of werkt dat toch echt anders?
met:
- Jerphaas Donner, begeleider Burgerforum en Burgerraad
- Frans Resink, deelnemer G1000Steenwijkerland
‘Hoe wordt Steenwijkerland energieneutraal?’ was de leidende vraag voor de G1000Steenwijkerland. Toen de wethouder politiek in de hoek was gemanoeuvreerd waar het ging om het realiseren van de duurzaamheidsdoelstellingen van de gemeente, werd de G1000 gezien als oplossing om de impasse te doorbreken. Dat is, opnieuw met een Burgerraad en een Burgerbesluit, glansrijk gelukt. Vlak voor de vakantie heeft de gemeenteraad de nieuwe wethouder groen licht gegeven om het Burgerbesluit als uitgangspunt te nemen voor het duurzaamheidsbeleid van de gemeente. Ondanks dit klinkende resultaat ontwikkelde de relatie met de gemeente zich op een onverwachte manier. Is samen optrekken als gelijkwaardige partners lastiger als gedacht?
5. G1000Heerenveen
Een raadsbreed gedragen thematisch akkoord is de basis voor deze nieuwe G1000. ‘Wat vinden wij belangrijk voor de ontwikkeling van ons centrum?’ is de vraag die aan de orde is. Daarmee staat deze G1000 in het brandpunt van nog een bestuurlijke innovatie: de Omgevingswet. Hoe gaat dat er uit zien en wat zijn de overwegingen?
met:
- Haaije Jorritsma, projectleider Centrumontwikkeling Heerenveen
- Vertegenwoordiger Raad Heerenveen (?)
De raad van Heerenveen heeft in aanvulling op het coalitieakkoord een raadsbreed thematisch akkoord gesloten met 3 speerpunten, waaronder de ontwikkeling van vitale kernen en versterken van de lokale democratie. De keuze voor een G1000 past naadloos bij deze thema’s. Dit wordt het eerste participatietraject in het kader van de nieuwe Omgevingswet, wat met een G1000 wordt ingevuld. Kortom een interessante keuze van de gemeente. Wat waren de overwegingen en wat zijn de verwachtingen? En hoe vlieg je dit aan?
6. De G1000 als ‘learning community’
Gaat deliberatie nu over ratio, juiste argumenten en waardenvrije feiten, of is het veel meer een ‘fuzzy proces’, waarbij interactie tussen de deelnemers, verhalen en gezamenlijk leren de bouwstenen zijn voor het succes?
met:
- Franziska Eckard, promovenda Universiteit Twente
- Marloes Vlind, onderzoeker Vrije Universiteit Amsterdam
Wat maakt democratische vernieuwingen als de G1000 en andere deliberatieve vormen nu zo effectief? Is dat de rationele afweging van feitelijke informatie en de kwaliteit van argumentatie, zoals de traditionele theorie over deze werkvormen betoogd? Of is het contact van deelnemers en de uitwisseling van verhalen de belangrijkste sleutel voor het succes? Aan de hand van de casus G1000Enschede deed Franziska onderzoek naar de ‘ware’ aard van deliberatie en komt met een verrassende visie op de G1000 als ‘lerende gemeenschap’. Belangrijk voor het evalueren van G1000-en en andere participatieve en deliberatieve werkvormen.
16.15 Paneldiscussie met de zaal
met 3 panels:
- Gebruikerspanel – vertegenwoordigers gemeentes met een G1000
- Onderzoekspanel – kritische wetenschappers die ons vanaf het eerste uur volgen
- ‘Jonge wetenschapperspanel’ – promovendi en studenten die zich in het afgelopen jaar in de G1000 verdiept hebben
17.00 Drankje
18.00 Einde