In het onderzoeksrapport “Meer democratie, minder politiek?”, stellen Josie den Ridder en Paul Dekker van het Sociaal Cultureel Planbureau dat Nederlanders over het algemeen tevreden zijn over de democratie en haar instituties. De invloed die burgers daarop hebben en de luistervaardigheden van politici laten volgens de burger echter te wensen over. Dat is in grote lijnen de conclusie van een meta onderzoek van het SCP. In het onderzoek zijn de resultaten van een groot aantal studies naar de vraag hoe onze democratie functioneert bijeen gebracht. Uiteindelijk komt het rapport tot de volgende conclusie:
“Over de mogelijkheid om te stemmen is men relatief tevreden. Dat geldt ook voor democratische vrijheden, ze worden althans zelden genoemd als argument voor onvrede over het functioneren van de democratie, terwijl velen het woord democratie wel met vrijheid associëren. Over de mogelijkheden voor inspraak en de responsiviteit van de politiek (d.w.z. de mate waarin men open staat voor die inspraak en luistert) is men veel minder tevreden. In de gesloten vragen zien we veel steun voor stellingen over invloed van burgers, vormen van directe democratie en politici die niet luisteren. In open vragen noemt men inspraak en gebrekkige responsiviteit vaak spontaan als argument voor onvrede over het functioneren van de democratie.”
Tussen de wens tot meer invloed en de bereidheid om daar ook daadwerkelijk inhoud aan te geven gaapt volgens de onderzoekers nog een kloof. Zij noemen daarbij de G1000Amersfoort:
“Op lokaal niveau zijn er eveneens experimenten met andere vormen van directe democratie, zoals recent de deliberatieve fora inhet kader van de G1000 (Binnema en Michels 2015). Afgaande op de publieke opinie, lijkt er behoefte aan deze vormen van zeggenschap en invloed – voor het vertrouwen in de politiek is het dan wel van groot belang dat de uitkomsten van publieke stemmingen of inspraakbijeenkomsten ook daadwerkelijk worden gehoord en een plek krijgen in de representatieve democratie (Binnema en Michels 2015; Caluwaerts en Reuchamps 2015; Tonkens et al. 2015). Zoals eerder gezegd, wil de roep om meer inspraak niet zeggen dat mensen ook daadwerkelijk meer gaan participeren. Uit een analyse van de deelnemers aan deliberatieve bijeenkomsten in Amersfoort blijkt dat – ook als wordt geloot – nog steeds vooral een selecte groep betrokken en hogeropgeleiden burgers meedoet (Binnema en Michels 2015). Bij de roep om meer inspraak en invloed gaat het waarschijnlijk eerder om de behoefte om mee te kunnen doen, dan om de wens om daadwerkelijk altijd mee te doen. Op basis van bestaand opinie onderzoek kunnen we weinig zeggen over de opvattingen over deliberatieve democratie en nieuwe vormen van beleidsparticipatie.”
Wel jammer dat niet vermeld wordt dat 50% van de deelnemers aan de G1000Amersfoort nog nooit politiek of anderszins actief was geweest voor de gemeenschap. Er moet volgens het rapport meer onderzoek gedaan worden naar deliberatieve vormen van democratie en loting. Voorwaarde is dan natuurlijk wel dat er meer van die bijeenkomsten worden georganiseerd en er onderzoeksbudget beschikbaar komt. Via de onderstaande link kunt u het hele rapport downloaden:
Meer Democratie, minder politiek, downloaden?: Meerdemocratieminderpolitiek_web