De opvallendste en meest aanwezige nieuwkomer bij de VN-klimaatonderhandelingen die nu gaande zijn in Glasgow is niet Joe Biden, of welke wereldleider dan ook. Nee, het zijn de ‘gewone’ burgers van de wereld die op COP26 voor het eerst serieus hun plaats aan de onderhandelingstafel opeisen. Burgerberaden over het klimaat hebben hen een stem gegeven; een stem die luid en duidelijk klinkt in Glasgow, en die hopelijk weerklank vindt bij de onderhandelaars.
In de afgelopen jaren zijn er klimaatberaden geweest op lokaal, regionaal en op nationaal niveau, bijvoorbeeld in Schotland en Frankrijk. Dit jaar kwam daar de Global Assembly bij, het allereerste wereldwijde burgerberaad over het klimaat (en natuur). Geheel online, vanzelfsprekend. De Global Assembly brengt 100 burgers met elkaar in dialoog, burgers die een afspiegeling zijn van de wereldbevolking wat betreft locatie, leeftijd en gender, opleidingsniveau en opvatting over klimaatverandering. Op dag 1 van de COP26 brachten deze 100 deelnemers hun gezamenlijke boodschap aan de wereld – lees: de onderhandelaars – naar buiten.
Dat gebeurde in een officiële sessie, waar vijf van de leden van de Global Assembly per videolink, veelal in hun eigen taal, delen van die boodschap uitspraken, met een persoonlijke toevoeging. Mulki Devi uit India, bijvoorbeeld, sprak over haar bedreigde bestaanszekerheid als kleinschalige agrariër, nu extreem weer steeds vaker gewassen vernietigt. Guillaume Kassé uit de Democratische Republiek Congo legde uit hoe in zijn land het enorme potentieel van waterkracht niet wordt benut, waardoor mensen in dorpen voor energie afhankelijk blijven van houtstook, met ontbossing als gevolg.
Wereldleiders reageren
Toen de wereldburgers waren uitgesproken, was het aan de wereldleiders. Het was de gastvrouw van de COP26 zelf, de Schotse premier Nicola Sturgeon, die namens hen het woord deed. Voor de Global Assembly, en voor klimaatberaden in het algemeen, had ze warme woorden. Niet vreemd, haar eigen regering had een jaar eerder nog een klimaatberaad ingesteld voor Schotland zelf. Daarover zei Sturgeon: “ze hebben de Schotse regering tot het uiterste uitgedaagd om veel scherper te zijn op klimaatrechtvaardigheid.” Wat Sturgeon betreft is het geluid van de Global Assembly een welkome aanvulling: “jullie brengen de meningen en de eigen ervaringen van burgers rechtstreeks naar de onderhandelingstafel. Het is belangrijk dat jullie daar gehoord worden, als deelnemers en als gelijken.”
Op vrijdag 5 november komen opnieuw vijf leden van de Global Assembly aan het woord in een officiële deelsessie van de VN-klimaattop. Dan maken ze daar, samen met deelnemers en organisatoren van andere klimaatberaden, de balans op van waar burgers het op tal van plaatsen al over eens zijn geworden. De vraag die boven de markt hangt, en die in deze sessie ook gesteld wordt, is natuurlijk: wereldleiders, kunnen jullie het ook met ons eens worden?
Zelf ook meedoen
De 100 deelnemers van de Global Assembly zijn deze en volgende week de klimaattop per videolink aan het observeren, bijgestaan door hun vertalers. Ze bepalen zelf welke sessies ze meemaken en houden elk een ‘dagboek’ bij. Na afloop van COP26 komen ze nog meerdere malen samen om hun indrukken te delen en om een verdere gezamenlijke boodschap aan de wereld te formuleren. Een definitief rapport van de Global Assembly wordt in het voorjaar gepresenteerd. Daarin is bovendien aandacht voor de uitkomsten van Community Assemblies – lokaal georganiseerde evenementen gebaseerd op het programma van de Global Assembly. Iedereen ter wereld kan die zelf organiseren, ook nu nog.
We schrijven zo uitvoerig over de Global Assembly omdat we er zelf als partner bij betrokken zijn. We schreven eerder al over hoe het allemaal begon, over het werven van lokale organisaties en deelnemers, en over de bijeenkomsten van de 100 deelnemers. In deze video kun je meer horen over het proces en over het organiseren van een Community Assembly. Meer weten: stuur een bericht aan remco@g1000.nu of aan joke@g1000.nu.